2024 Ekonomik Göstergeleri: Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret Analizi

2024 yılına yaklaşırken Türkiye ekonomisinin büyüme, enflasyon, dış ticaret ve cari açık verileri değerlendirilmektedir. Ekonomik durumu anlamak için önemli göstergeler ele alınmaktadır. 2023 yılına kıyasla enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişmeler, beklenildiği gibi gerçekleşmiştir. Türkiye ekonomisi, II. ve III. çeyrekte yüzde 0,2 küçülerek teknik resesyona girmiştir.

Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Verileri

2023 yılına göre enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişmeler, siyasi söylemlerin azalmasıyla birlikte beklenildiği gibi olmuştur. Türkiye ekonomisi, II. ve III. çeyrekte yüzde 0,2 küçülmüştür. Bu küçülme, inşaat sektörünün ekonomik aktiviteyi sürükleyici sektör olmasıyla birlikte gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü ise yüzde -2,2 küçülmüştür.

Tüketim yavaşlasa da, hane halkı tüketimi son büyüme verisine 2,2 puan katkı sağlamıştır. Devletin nihai tüketim harcamaları ise üçüncü çeyrekte eksi bölgede kalmıştır. Sanayi üretim endeksi 2024 Haziran ayında negatif bölgeye girmiştir ve Ekim ayı sanayi üretim endeksi yüzde -3,1 olarak gerçekleşmiştir.

Enflasyonun Seyri ve Merkez Bankası Politikaları

Mayıs ayında enflasyon yüzde 75’e kadar yükselmiştir. Temmuz ve Ağustos aylarında baz etkisiyle yüzde 51,97’ye gerilemiştir. TCMB, sıkı duruşunu korusa da, Kasım ayında yıllık enflasyon yüzde 47,09’da kalmıştır. TCMB, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44’e yükseltmiştir.

TCMB, politika faizini 250 bps indirimle 47,5 düzeyine getirmiştir. Bu durum, daralan ekonomi için kredi olanağı yaratabilir. Ancak enflasyonla mücadelede süreç uzadıkça fiyatlamalar gerçeği yansıtmaktan uzaklaşmaktadır. Çekirdek enflasyon direnç gösterirken, hizmet enflasyonu kısmen iyileşme göstermiştir.

Dış Ticaret ve Cari Açık Verileri

2023 yılı Ocak-Ekim döneminde cari açık 36 milyar dolar iken, 2024 yılının aynı döneminde 3,3 milyar dolara gerilemiştir. Dış ticaret açığı, ihracat ve ithalat rakamları geçen yılın aynı dönemine göre farklılık göstermiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76’nın üzerine çıkmıştır.

2021 son çeyrekten itibaren beklenen ihracat mucizesi gerçekleşmemiştir. Üretim ve ihracat genel olarak ithalata dayalı olduğundan, ekonominin yavaşladığı dönemde ithalat da gerilemiştir. Ocak-Ekim döneminde ihracat yüzde 3,1 oranında artarken, ithalattaki gerileme yüzde 7,2 olmuştur.

Kamu Maliyesi ve Borçlanma Verileri

Kamu maliyesindeki görünüm 2024 yılında pek parlak değildir. Bütçe açığı, ilk on bir ayda 1,277 milyar TL’ye ulaşmıştır. 2024 yılı için öngörülen bütçe açığı ise 2,652 milyar TL’dir. Hükümetin yılın kalan son ayında 1,375 milyar TL daha bütçe gideri gerçekleştirme alanı bulunmaktadır.

Hazine’nin iç ve dış borç stokundaki artış 2024 yılında da devam etmektedir. Brüt dış borç stokunun ana bileşeni özel sektör olmaktadır. İç borçlanmadaki görünüme göre döviz riski azaltılmaya çalışılmakta, ancak döviz cinsi tahviller üzerinden devam edilmektedir.

Gelecek Beklentileri ve Ekonomik Güven Endeksi

2024 büyüme tahmini, OVP’ye göre yüzde 4, enflasyon tahmini ise yüzde 41,5’tir. Büyüme tahminleri yıl içinde düşürülmüştür. Türkiye'nin 2024 büyüme tahmini, IMF tarafından yüzde 3,6 olarak açıklanmış, daha sonra bu tahmin yüzde 3’e indirilmiştir.

Ekonomik Güven Endeksi, 2024 yılının başında 99,4 iken, yılı 97,1 seviyesinde tamamlamak üzere görünmektedir. Ekonomideki daralmaya rağmen, enflasyon beklentileri hane halkı ve reel sektör açısından yüksek seyretmektedir. Katma değerli üretim modeline geçiş için hazırlık sürecinin zaman kaybetmeden başlaması gerekmektedir.