2024 Vergi Düzenlemeleri ve 2025 Beklentileri

Değerli okurlar, vergide 2024 yılı çok hareketli geçti. Birçok vergi istisnası kaldırıldı veya daraltıldı. Ancak yapılan düzenlemelerin çoğunun vergi tahsilatına etkisi 2025 yılından itibaren başlayacak. 2025 yılı bütçe kanununa baktığımda kurumlar vergisi ile ilgili değişikliklerden Maliye’nin çok yüksek bir beklentisi olmadığı sonucunu çıkarıyorum. Çünkü 2024 yılı Kasım ayı bütçe gelir gerçekleşmelerine göre, kurumlar vergisinde 11 aylık gerçekleşme oranı yüzde 34 seviyesinde kalmış, 2023’ün aynı dönemine göre ise yüzde 30,5 azalmış.

2025 bütçesinde de kurumlar vergisi artış hedefi yüzde 30 olarak belirlenmiş. Demek ki, kurumlar vergisinde, yapılan bunca değişikliğe rağmen önemli bir artış beklenmiyor! Orta Vadeli Programa (2025-2027) baktığımda da aşağıdaki başlıklar altında özetlediğim maliye politikası hedeflerini çok yeterli görmüyorum: 2023 yılında yüzde 16,8 olarak gerçekleşen vergi yükü oranının Program döneminde yüzde 18 olması hedefleniyor.

Vergi Tabanının Genişletilmesi

Vergi tabanının genişletilmesi ve vergilemede gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek. Etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılmasına devam edilecek. Kayıt dışılıkla mücadele etkin bir şekilde sürdürülecek. Maliye Bakanı ısrarla bu hedefi her açıklamasında belirtiyor, gündemde tutuyor.

Orta vadede doğrudan vergilerin payı artırılacak. Gelir, kurumlar, katma değer vergileri kanunları ile vergi usul kanununun, vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde, vergi tabanının genişletilmesine ve gönüllü uyumun artırılmasına destek veren, sade ve kolay uygulanabilir bir yapı oluşturulmak amacıyla güncellenmesi yönünde düzenlemeler hayata geçirilecek.

2025 Beklentileri ve Radikal Kararlar

Bu hedef çerçevesinde “vergide sadeleşme” adı altında çalışmalara başlandığını gözlemliyoruz. Sürekli vurgulanan, dolaysız vergilerin payını artırma hedefi, eğer sürpriz bazı düzenlemeler yapılmazsa, 2025 yılında gerçekleşecek gibi gözükmüyor. Çünkü bugüne kadar yapılan düzenlemeler ve vergi denetimini yaygınlaştırma çabaları vergi gelirlerinde önemli bir artış sağlamadı.

Zaten vergi denetimi ile vergi tahsilatı artırılmaz. Vergi denetiminin ana amacı tahsilatı artırmak değildir. Bu nedenle, korkutmak gibi olmasın ama 2025 yılında radikal kararlar alınması ihtimal dahilindedir. Umarım kapalı kapılar ardında yeni ek vergiler ve net aktif vergisi gibi olağanüstü düzenlemeler için hazırlık yapılmıyordur!

Enflasyon Düzeltmesi ve Vergisel Etkiler

Enflasyon düzeltmesi, Maliye’nin beklediğinin aksine gelir ve kurumlar vergisinde bir artış sağlamadı, hatta önemli düşüşlere neden oldu. Bundan sonra da resmi enflasyon oranlarının düşecek olması nedeniyle taşıma katsayıları düşük oluşacağı için vergisel etkisi sınırlı kalacak, yani beklenen vergi artışı bu dönemde de sağlanamayacak.

Bu nedenle acilen (2025 yılından başlayarak) mükellefleri enflasyon düzeltmesinden kurtarmanın zamanı geldi. Ancak öz kaynakları yüksek olan mükelleflerin bu uygulama karşısındaki avantajlarını düşünerek uygulama isteğe bağlı kılınabilir.

Yeni Torba Yasa ve Yapılandırma Beklentileri

2025 yılının ilk yarısında yeni bir torba yasa bekliyorum. Bazı istisna ve indirimleri kaldıracak veya daraltacak düzenlemeler bu torba yasaya konu olabilir. Özellikle KDV ile ilgili düzenlemeler yapılmasını bekliyorum. “Af çıkar mı?” diye sürekli sorular alıyorum. Bence eski paketlere benzer bir af çıkmaz, ancak borç yapılanması şeklinde bir düzenleme yapılması yüksek bir olasılık.

Tahminim yılık ilk çeyreğinde böyle bir düzenlemenin hayata geçirileceği yönünde. Kredi faizlerinin çok yüksek olduğu bu dönemde vergi ve sigorta borcu olan mükelleflerin rahatlatılması şart. Maliye ile mükellefler arasında çok ihtilaf yaşanıyor, son dönemlerde maalesef dava sayısı çok arttı.

Maliye ile Mükellefler Arasındaki İhtilaflar

Bunda son yasal düzenlemeler ile Maliye’nin tebliğ bazındaki yaklaşımın çok etkisi var. Uzlaşmada yapılan son değişiklik nedeniyle dava sayılarının daha da artması bekleniyor. Bu nedenle çıkarılması muhtemel yapılandırma yasasının kapsamına dava/uzlaşma/tarh aşamasındaki işlemlerin de dahil edilmesi isabetli olacaktır!

Başta finansman gider kısıtlaması olmak üzere, mevzuatımızda sadeleşme bekleyen birçok sorun var. Uyuşmazlık sayısını azaltacak düzenlemelere acilen ihtiyaç var. Maliye hangi konularda sadeleşme gerektiğini, uyuşmazlık konularına bakarak kolayca tespit edebilir.

Sonuç ve Gelecek Beklentileri

2025 yılında uygulamaya girecek yurt içi asgari kurumlar vergisinde başta geçmiş yıl zararlarının mahsubu olmak üzere çok önemli sorunlar var. Vergi istisna, muafiyet ve indirimler (yani vergi harcamaları) üzerinden vergi almayı öngören haklı bir düzenleme geçmiş yıl zararlarından vergi almaya çalışarak kamuoyu desteğinden mahrum kalmaya mahkumdur.

Maliye yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından geçmiş yıl zararlarını mahsup ettirmeme ısrarından vazgeçmelidir. Eğer tebliğ ile bu konuda bir açıklama veya düzenleme yapmak istemiyorsa, 2025’in ilk torba yasasına bu sorunları çözecek maddeler eklenmesini sağlamalıdır. Yoksa çok sayıda uyuşmazlık yaşanması kaçınılmaz olur. Bir vergi sistemi bu kadar ihtilafı kaldıramaz!

Bu yazı için son sözlerim… 2024 yılı vergi mükellefleri ve mali müşavirler için çok zor geçti. Umarım böyle bir yılı bir daha yaşamayız. 2025 yılının tüm vergi mükellefleri için sakin ve huzurlu geçmesini dilerim…