2024 Yılı Kamu Harcamalarında Şok Artışlar: Tasarruf Tedbirleri Etkisiz Kalıyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılı kamu harcamaları tasarruf tedbirlerine rağmen artmaya devam ediyor. İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, bu durumu analiz ederek, harcamaların azalmadığını, aksine arttığını vurguladı. Tasarruf tedbirlerinin etkisiz kalması, enflasyonla mücadelede dar gelirli kesimlerin üzerindeki yükü artırıyor.

Yılmaz, 2023-2024 yılları arasında tasarruf edilmesi gereken kalemlerdeki artış oranının yüzde 40 olduğunu belirtti. Bu durum, kamu harcamalarının sürdürülebilirliği açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor. Harcamaların artışı, enflasyonla mücadelede beklenen olumlu etkileri azaltıyor.

Taşıt Giderlerinde Şok Artış

2024 yılının ilk üç ayında taşıt giderleri 2.1 milyar TL’den, son üç ayda yaklaşık 4 kat artışla 10.3 milyar TL’ye ulaştı. Taşıt alımlarının etkisi büyük. Yılın ilk 6 ayında taşıt alımı için 231 milyon TL harcanırken, son altı ayda bu harcama 7.5 milyar TL’ye çıktı. Bu durum, kamu bütçesinin önemli bir kısmının taşıt giderlerine ayrıldığını gösteriyor.

Yılmaz, taşıt alımının artmasıyla birlikte onarım giderlerinin de arttığını ifade etti. Yılın ilk çeyreğinde taşıt onarımına 855 milyon TL harcanırken, yılın son çeyreğinde bu harcama 2.3 milyar TL’ye yükseldi. Böylece 2024 yılında taşıt giderleri toplamı yüzde 100 artışla 19.6 milyar TL oldu.

Lojman ve Sosyal Tesis Giderleri

Lojman-sosyal tesis giderleri, yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 6 kat artış gösterdi. Yıl genelinde ise bu kalemde yüzde 64 artışla 27.6 milyar TL’ye ulaşıldı. Bu durum, kamu kurumlarının sosyal tesis ve lojman giderlerinin ne denli yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

Haberleşme giderleri de 2024 yılı ilk çeyrekte 2.2 milyar TL’den son çeyrekte yaklaşık 2.5 kat artarak 8.1 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık bazda haberleşme giderleri yüzde 100 artışla 17.6 milyar TL oldu. Bu artışlar, kamu harcamalarının kontrol altına alınamadığını gösteriyor.

Kırtasiye ve Temsil Giderleri

Kırtasiye-baskı giderleri, yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 4 kat artış gösterdi ve yüzde 67.3 artışla 27.6 milyar TL oldu. Bu kalemdeki artış, kamu kurumlarının malzeme ve hizmet alımlarında ne kadar büyük harcamalar yaptığını ortaya koyuyor.

Temsil-ağırlama-organizasyon giderleri, yılın son döneminde azalış gösterse de bu kalemde 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 26 artarak 2.4 milyar TL harcama gerçekleşti. Bu durum, kamu harcamalarının denetim altına alınması gerektiğini gösteriyor.