Akdeniz Bölgesi Tarım Sektöründe Kriz ve Çözüm Önerileri

Müjde DEMİR Türkiye Odalar ve Borsa­lar Birliği (TOBB) tarafından düzenlenen Akdeniz Bölgesi İstişare Toplantısı, Başkan M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığında Ankara’da gerçekleştirildi. Akdeniz Bölgesi’ndeki Oda ve Borsaların yönetim kurulu başkanlarının katıldığı toplantıya, Tarsus Ticaret Borsası adına Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Teke katıldı. Başkan Teke, toplantıda bölgenin tarım sektörüne ilişkin temel sorunlarını ve çözüm önerilerini içeren 6 başlıktan oluşan kapsamlı bir rapor sundu.

Toplantıda, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin bölgede­ki tarımsal verim ve kaliteyi ciddi şekilde etkilediği vurgulandı. Teke, Türkiye’nin 2040 yılında “çok yüksek su stresi” yaşayan 27. ülke konumuna yükseleceğini belirtti ve tarımsal sulamanın artık nöbetleşe yapıldığını ifade etti. Bu bağlamda, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda acil adımlar atılması gerektiği vurgulandı.

Tarımda İşçi Sorunu

Teke, Tarsus olarak 2 yıldır, hatta neredeyse tüm Akdeniz bölgesinde tarımda çalışan işçilerin sorununun ulusal basına dahi yansıdığına dikkat çekti. “Bu konuyla ilgili Ocak Ayı Meclisimizde de istişarede bulunduk. 7 Şubatta önerilerimizi Birliğimize ilettik. Tarımda çalışan işçilerimizin ücretleri ve çalışma saatlerini düzenleyecek yönetmeliğe ihtiyacımız var” diye konuştu. Bu durum, tarım sektöründe ciddi bir iş gücü açığına neden olmaktadır.

Teke, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu işgücünün öncelikle yerli işgücünden karşılanması gerektiğini, bunun mümkün olmaması halinde uluslararası işgücünün tamamlayıcı etkisinden faydalanılması gerektiğini belirtti. “Türkiye’nin küresel arenadaki konumunun yanı sıra iş gücü piyasasının dinamikleri ve ihtiyaçları da zaman içerisinde değişti” açıklamasında bulundu. Bu bağlamda, nitelikli yatırımcı ve iş gücünün ülkeye çekilmesi önem kazanmaktadır.

Tarımda Yatırımların Artırılması

Başkan Teke, ürünün paketlenmesi, depolanması, ihracata gönderilmesi gibi tarıma yönelik kalkınma yatırımlarının artırılması gerektiğini dile getirdi. “Türkiye’nin üretim gücünün artırılması sadece ihracat pazarlarına değil, tarımın daha iyi desteklenmesine de bağlıdır. Bu noktada tarım, stratejik bir sektör; üretim gücümüzü korumak için tarımsal üretimimiz ve tarıma desteğimiz önceliğimiz olmalıdır” diye belirtti. Bu durum, tarım sektörünün sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahiptir.

Başkan Teke, zirai donun etkisinin sadece bu ile sınırlı kalmayacağını belirtti. “Önümüzdeki en az iki yıl biz bunun zararını çekeceğiz. Kamudan ek destekler talep eden üreticilerimizin, Ziraat Bankası başta olmak üzere bütün bankalardan borçların faizsiz ertelenmesi hususunda sesimiz olduğunuz için teşekkür ederim” dedi. Bu durum, tarım sektöründeki üreticilerin finansal zorluklarını artırmaktadır.

İhracat ve Maliyet Artışları

Teke, zirai donla birlikte ihracatçıların pazar kaybı ve kaliteli ürüne ulaşımının da sıkıntıya girdiğine atıfta bulundu. “Ülkemizden ihraç edilen taze sebze ve meyve numunelerinde yapılan analiz ücretleri 01/01/2025 tarihinden itibaren yeniden düzenlenmiştir” ifadesini kullandı. Bu durum, ihracatçıların maliyetlerini artırmakta ve sektördeki rekabeti zorlaştırmaktadır.

Mevsimlik tarım işçilerinin ücret ve çalışma sürelerindeki belirsizliklerin son yıllarda iş bırakma eylemlerine dönüştüğünü ifade eden Teke, bu durumun hem üretici hem ihracatçı üzerinde ciddi baskılar yarattığını belirtti. Yasal düzenlemelerle işçilerin asgari brüt ücret üzerinden çalıştırılmasının sağlanması gerektiğini kaydetti. Bu durum, tarım sektörünün sürdürülebilirliği açısından önemli bir gereklilik olarak öne çıkmaktadır.