Merkez Bankası'nın Faiz İndirimleri ve Kredi Faizleri Üzerindeki Etkisi

Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirime beklentilere paralel 250 baz puanlık bir adımla devam etmesi, mevduat ve kredi faizlerine dikkat çekti. Bankalar mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtırken, tüketici ve ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor. TCMB politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 42.5 seviyesine getirdi. Son üç ayda toplamda 750 baz puanlık indirim gerçekleştirilmiş oldu.

Faiz İndirimlerinin Etkisi

2024 Aralık ayında başlatılan faiz indirimleri sonucunda 32 günlük TL mevduat faizi yüzde 50 seviyelerinden yüzde 40’lara kadar geriledi. Ancak, Merkez Bankası’nın son faiz indirimi TL mevduat faizlerinde 3 puanlık bir düşüşe yol açtı. Tüketici ve ticari kredi faizlerine ise yansıması görülmedi. Bu durum, bankaların faiz indirimlerine karşı isteksiz olduğunu gösteriyor.

Vatandaş zorunlu ihtiyacını karşılamak için faize bakmadan kredi kartı ve ihtiyaç kredisi kullanıyor. Bankalar ise hem büyüme sınırı hem de takipteki kredilerdeki artış dolayısıyla faizleri indirmeye istekli görünmüyor. Yüksek faiz ortamında nefes alamaz hale gelen reel sektör temsilcileri de faiz indirimlerini bekliyor.

Bankaların Faiz Politikaları

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Bankalar ticari kredi faizini düşürmek için ne bekliyor?” derken, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve ASO Başkanı Seyit Ardıç da finansman sorunun derinleştiğinin altını çizerek, bankaların bir an önce ticari kredi faizini düşürmesini istedi. Hisarcıklıoğlu, “Merkez Bankası politika faizi 3 ayda 7.5 puan inmiş oldu. Bankalar mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtıyor. Ancak, ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.

Kredi kartı ve kredili mevduat faizleri ise son bir yıldır değiştirilmiyor. Geçim sıkıntısı nedeniyle artan takibe düşen borçlar ve kredi kartı kullanımına rağmen kredi kartlarında gecikme faizi aylık yüzde 5.05, kredili mevduat hesaplarında gecikme faizi ise yüzde 5.30 seviyesinde uygulanıyor. Bu durum, bankaların kredi faizlerini düşürme konusundaki isteksizliğini daha da belirgin hale getiriyor.

Kredi Faiz Oranları

Merkez Bankası haftalık faiz istatistiklerine göre, kredili mevduat hesapları dahil ihtiyaç kredilerine uygulanan ortalama faiz oranı 28 Şubat haftasında yüzde 71.41 seviyesinde bulunurken, ticari kredilere uygulanan faiz oranları yüzde 55.25 oldu. Bu oranlar, bankaların kredi verme konusunda ne kadar temkinli davrandığını gösteriyor.

Sonuç olarak, Merkez Bankası'nın faiz indirimleri mevduat faizlerini olumlu etkilerken, kredi faizlerinde beklenen düşüş gerçekleşmedi. Tüketiciler ve ticari işletmeler, bankaların faiz indirimlerini bir an önce gerçekleştirmesini bekliyor. Bu durum, ekonomik büyüme ve finansman sorunları açısından kritik bir öneme sahip.